| روش های ارزیابی ریسک های فرآیندی | |
| تعداد صفحات | ۱۷ |
| نوع فایل | Word |
| حجم فایل | ۱۷۰ kb |
روش های ارزیابی ریسک های فرآیندی
در این قسمت پروژه با موضوع روش های ارزیابی ریسک های فرآیندی به صورت فایل word برای دانلود ارائه شده است.
قسمتی از متن پروژه در زیر نشان داده شده است.
مقدمه
یکی از مسائلی که در ایمنی صنایع فرایندی مطرح است، تصمیم گیری در مورد باصرفه بودن یا نبودن سرمایه گذاری برای ایمن کردن فرایند است. به بیان دیگر با توجه به تعداد زیاد حوادث محتمل در یک واحد فرایندی و نیز محدود بودن منابع مالی، تعیین معیاری برای تصمیم گیری و اولویت بندی مخاطرات ضروری به نظر می رسد. طبعا ابعاد حوادث محتمل در یک واحد یعنی میزان و شدت تأثیر آنها بر انسان، تجهیزات و محیط زیست، عامل مهمی است که در این باره مطرح می گردد به همین دلیل است که امروزه در ایمنی صنعتی، تصمیم گیری و مدیریت بر مبنای ارزیابی ریسک انجام می گیرد [۱].
ارزیابی ریسک خطراتی همچون رها شدن مواد شیمیایی پر خطر در محیط، یکی از ضروری ترین و اصلی ترین مراحل برای افزایش سطح ایمنی در واحدهای موجود یا در حال طراحی است. صنایع شیمیایی اغلب با مواد شیمیایی پر خطر و واحدهای عملیاتی تحت شرایط دما و فشار بالا نظير راکتورها و تانکهای ذخیره سروکار دارند. بنابراین احتمال وقوع حوادثی از قبیل انفجار، آتش سوزی و نشت مواد سمی در آنها وجود دارد [۱].
ارزیابی ریسک در کشورهای پیشرفته و توسعه یافته جزء لاینفک طراحی واحدهای فرایندی می باشد که متأسفانه در کشور ما هنوز جایگاه خود را بدست نیاورده است و شاید یکی از دلایل مهم آن عدم آشنایی کافی با مبانی اولیه ارزیابی ریسک است.
تقسیم بندی روشهای ارزیابی ریسک [۲]
تقسیم بندیهای مختلفی برای روشهای ارزیابی ریسک وجود دارد. از جمله این تقسیم بندی ها می توان به
موارد ذیل اشاره کرد:
تکنیکهای قیاسی و استقرایی
روشهای قیاسی (Deductive Methods): در روشهای قیاسی (حرکت از کل به جزء) نحوه ترکیب شکست های اجزاء خطاهای انسانی، نرم افزاری و شرایط نامساعد محیطی که منجر به بروز حادثه و یا شکست سیستم می گردند شناسایی و ارزیابی می شوند. به این ترتیب روشهای قیاسی (استنتاجی) واقعه نهایی را در نظر گرفته وعللی که می توانند باعث این واقعه شوند، جستجو می نمایند. با استفاده از تکنیکهای قیاسی محاسبه احتمال بروز حوادث یا قابلیت اعتماد سیستم امکان پذیر است. روشهای تجزیه و تحلیل درخت واقعه و درخت خطا نمونه هایی از تکنیک قیاسی است.
روشهای استقرایی (Inductive Methods): شکست یک جزء را در نظر گرفته و در تحلیهای بعدی وقایعی را شناسایی می کنند که این شکست می تواند باعث وقوع آنها شود(حرکت از جزء به كل). دقت این تکنیکها پائین بوده و معمولا در طراحی و مراحل اولیه ساخت سیستم ها کاربرد دارند. به دلیل اینکه در این روشها احمال وقوع حوادث یا قابلیت اعتماد سیستم محاسبه نمی شود نیازی به تعیین نرخ شکست اجزاء خطاهای نرم افزاری و انسانی نیست. تحلیل مقدماتی خطر (Primenery Hazard Analysis)، تجزیه و تحلیل چه می شود اگر ( What – If Analysis) ، تجزیه و تحلیل حالات شکست و آثار آن (Failure Mode & Effect Anlysis) و شبیه سازی خطا برای سیستم های کنترلی از جمله مثالهای روشهای استقرایی می باشند.
تکنیکهای کیفی ، نیمه کمی و کمی
– تکنیکهای کیفی: متشکل از تکنیکهایی برای شناسایی اولیه خطر هستند مانند تجزیه و تحلیل چک لیست و تجزیه وتحلیل چه می شود – اگر، روش مطالعه مخاطرات و راهبری، تحلیل مقدماتی خطر. – تکنیکهای نیمه کمی: متشکل از روشهای شاخص دهی و ماتریسی، شاخص حریق و انفجار (DOW Fire & Explosion Index) DOW ، شاخص موند و شاخص برای رتبه بندی ریسک و قایع بالقوه خطرناک، روش تجزیه و تحلیل لایه های محافظ
– تکنیکهای کمی: متشکل از روش هایی می باشد که ریسک را به صورت عددی بیان می کنند مانند روش تجزیه و تحلیل حالات شکست و آثار آن، روش William Fine و روشهای جامع آن متشکل از مدلسازی تواتر و پیامد وتکنیکهای تخمین ریسک می باشد. مانند روش ارزیابی کمی ریسک مرسوم به QRA (Quantitative Risk Assessment) در ادامه روشهای ارزیابی ریسک به ترتیب در سه بخش روشهای کیفی، نیمه کمی و کمی شرح داده خواهد شد.
ارزیابی کیفی ریسک [۳]
در این روش بر خلاف ارزیابی کمی ریسک تلاش براین است که از یک نگرش کیفی در جهت برآورد پیامد، تکرار پذیری حوادث و در نهایت ریسک آنها استفاده شود که از این رویکرد تحت عنوان ارزیابی کیفی ریسک نام برده می شود. مراحل ابتدائی کار همانند روش کمی ریسک است به این صورت که ابتدا واحد یا فرایند مورد نظر انتخاب می شود و در ادامه از روشهای شناسایی مخاطرات برای شناسایی مخاطرات فرایند یا واحد مورد نظر استفاده می شود و اغلب از ابزار سودمندی به نام ماتریس ریسک در راستای نتایج استفاده می شود.
در این روش به صورت کیفی به تکرار پذیری و شدت پیامد یک حادثه، عددی بین ۱ تا ۴ به طور نسبی تعلق می گیرد. (مقدار این عدد و بازه تغییرات آن با توجه به مرجع مورد استفاده متفاوت است). در ادامه می توان ریسک کیفی ناشی از حادثه تحت بررسی را با استفاده از ماتریس مربوطه تعیین کرد. در این ماتریس با توجه به تکرار پذیری و شدت هر حادثه (سناریو) یک خانه ماتریس به آن اختصاص می یابد که موقعیت این حادثه سطح ريسک کیفی (این موقعیت و سطح ريسک با آن با توجه به مرجع مورد استفاده متفاوت است) حادثه تحت بررسی را برآورد می کند. در نهایت با توجه به پیامد و تکرار پذیری کیفی در نظر گرفته شده می توان نسبت به تعیین سطح ريسک اقدام نموده و با دقت به تعریف در نظر گرفته برای این سطح (تعریف سطح ريسک متناسب با سطح ريسک مورد استفاده متفاوت است( وضعیت جاری را ارزیابی کرد.
انواع روشهایی ارزیابی کیفی ریسک عبارتند از:
- مرور ایمنی (Safety Review)
- آنالیز چک لیست (Checklist)
- آنالیز پرسش (What/If )
- تجزیه تحلیل مقدماتی خطر (PHA)
- مطالعه مخاطرات و راهبری (HAZOP)
فهرست
۱- مقدمه
۲- تقسیم بندی روشهای ارزیابی ریسک
۲-۱- تکنیکهای قیاسی و استقرایی
۲-۲- تکنیکهای کیفی ، نیمه کمی و کمی
۳- ارزیابی کیفی ریسک
۴- انواع روشهایی ارزیابی نیمه کمی ریسک
۴-۱- استفاده از شاخصهای خطر
۴-۲- روش تجزیه و تحلیل لایه های محافظتی (LOPA)
۵- انتخاب روش مناسب شناسایی مخاطرات و ارزیابی ریسک
۶- محدودیتهای روشهای کیفی و نیمه کمی ارزیابی ریسک
۶-۱- روش آنالیز پرسش چه می شود اگر What – lf Analysis))
۶-۲- مطالعه مخاطرات و راهبری (HAZOP)
۶-۳- ارزیابی مقدماتی خطر به روش (PHA)
۶-۴- تحلیل درخت خطا (FTA)
۶-۵- روش تجزیه و تحلیل نقاط شکست و اثرات (FMEA)
۷- روش ارزیابی ریسک کمی (QRA)
منابع
| روش های ارزیابی ریسک های فرآیندی | |
| تعداد صفحات | ۱۷ |
| نوع فایل | Word |
| حجم فایل | ۱۷۰ kb |