| ولایت فقیه |
|---|
| تعداد صفحات: 93 |
| نوع فایل ضمیمه: word |
| حجم فایل: 363 kb |
ولایت فقیه
در این قسمت تحقیق با عنوان ولایت فقیه به صورت فایل Word برای دانلود ارائه شده است.
قسمتی از متن تحقیق در زیر نشان داده شده است.
مقدمه
بحث از ولایت فقیه، ویژگیها، شرطها و اختیارها، به دیرینگى دانش فقه و همزاد آن است.
از نخستین دوره هاى تدوین فقه کلاسیک شیعه، موضوع واگذارى ولایت از سوى امامان معصوم(ع) به فقیهان عصر غیبت در کانون گفت وگوهاى علمى بوده است.
محمد بن محمد بن نعمان معروف به شیخ مفید (م:۴۱۳هـ.) از عالمان دوره غیبت صغرى، در اثر کهن فقهى خود، المُقنعة، به مسأله ولایت فقیه پرداخته و در جاى جاى اثر خود از آن سخن گفته است.
۱- در بحث حدود مى نویسد:
(وقد فوّضوا النظر فیه الى فقهاء شیعتهم مع الامکان.)
امامان(ع) اجراى حدود را در زمان غیبت، به فقیهان پیرو مکتب و آیین خود واگذارده اند، تا در صورت امکان، به اجراى آن بپردازند.
۲- همو، در ادامه بحث اجراى حدود در زمان غیبت، بار دیگر به گستره حوزه ولایت فقیه در دوره غیبت اشاره مى کند:
(… ولهم ان یقضوا بینهم بالحق، ویصلحوا بین المختلفین فى الدعاوى عند عدم البیّنات، ویفعلوا جمیع ماجُعل الى القضاة فى الاسلام لانّ الأئمة، علیهم السلام، قد فوّضوا الیهم ذلک عند تمکّنهم منه بما ثبت عنهم فیه من الاخبار وصح به النقل عند اهل المعرفة به من الآثار.)
فقیهان شیعه، حق دارند میان مردم برابر حق، به داورى برخیزند و ناهنجاریهاى اجتماعى و درگیریها را سامان دهند و آنچه از نظر اسلام، در حوزه اختیار و قلمرو کارى قاضیان است، به انجام برسانند. و دلیل ولایت فقیهان بر امور یاد شده، روایاتى است که از ائمه، علیهم السلام، به ما رسیده و آشنایان به اخبار، آنها را صحیح انگاشته اند.
در این فراز، دو نکته شایان توجه است:
الف. همه اختیارهایى که اسلام به قاضى داده براى فقیه نیز ثابت است.
ب. مدرک ولایت فقیه در این حوزه هاى یاد شده روایاتى است که اسناد آنها به امامان(ع) نزد کارشناسان بخشهاى روایى و فقهى ثابت و بى گفت وگوست.
۳- همو در جاى دیگر از کتاب مقنعه، عبارتهایى دارد که اصل ولایت مطلقه فقیه از آن برداشت مى شود.
(واذا عدم السلطان العادل ـ فیما ذکرناه من هذه الابواب ـ کان لفقهاء اهل الحق العدول من ذوى الرأى والعقل والفضل ان یتولّوا ما تولاّه السلطان.)
هرگاه امام معصوم(ع) براى رسیدگى به امور اجتماعى مردم حضور نداشته باشد، اداره این امور بر عهده فقیه امامى عادل و صاحب نظر [در اداره امور] و داراى خرد و دانش خواهد بود.
یادآورى: سلطان عادل، در سخنان و نوشته هاى شیخ مفید، امام معصوم(ع) است ویژگیهاى فقیه دست اندرکار و سرپرست امور، عبارت است از: برخوردار از فقاهت، عدالت، عقل و دانش و باورمند به تشیع راستین.
روشن است رأى، عقل و دانش، غیر از فقاهت است و اشاره دارد به ویژگى رهبرى سیاسى و اجتماعى جامعه.
۴- همو در هنگام بحث از پرداخت زکات به پیامبر و امام و یادآورى این نکته که در گاهِ نبود پیامبر و غیبت امام، پرداخت آن به فقیه واجب است، سخنى دارد که شاید از نخستین سخنان فقه رسمى در باب ولایت مطلقه فقیه باشد.
(… فَرَض على الامّة حملَها الیه بفرضه علیها طاعته و نهیه لها عن خلافه والامام قائم مقام النبى ـ صلّى الله علیه وآله وسلم ـ فیما فرض علیه من اقامة الحدود والاحکام….)
خداوند بر امت واجب کرده که زکات را به پیامبر(ص) بپردازند; زیرا پیروى پیامبر را بر امت واجب و سر برتافتن از فرمان او را حرام کرده است. و امام(ع) جانشین پیامبر است در انجام آنچه را وظیفه داشته و در دستور کار وى بوده، مانند: اجراى حدود و احکام.
همو در ادامه مى نویسد:
(اگر پیامبر حاضر باشد زکات باید به او پرداخت شود. و اگر بر اثر مرگ در میان مردم نباشد، زکات باید به امام، که جانشین اوست، داده شود. و اگر امام غائب باشد، باید به نمایندگان ویژه امام پرداخت شود و اگر نمایندگان ویژه امام نیز نباشند، مانند زمان غیبت کبری….)
آن گاه مى نویسد:
(وجب حملها الى الفقهاء المأمونین من اهل ولایته لانّ الفقیه أعرف بموضعها ممن لافقه له فى دیانته.)
واجب است زکات به فقیهان امین از پیروان اهل بیت پرداخت شود; چه این که فقیه نسبت به موارد مصرف آن از دیگران آشناتر است.
فتواى روشن شیخ مفید: واجب بودن پرداخت زکات به فقیر در عصر غیبت، شمارى از فقیهان را به همخوانى و هم رأیى و شمارى را به ناسازگارى و ناهماهنگى با رأى وى برانگیخته است.
در این بین، شمارى از جمله: صاحب جواهر به روشنگرى مبناى فقهى آن پرداخته و دلیل آن را عموم نیابت فقیه از امام، بر شمرده است و پیروى از فقیه را در حوزه شریعت چه در گستره گزاره ها و برنهاده ها و یا احکام، واجب دانسته و برابر دلیلهاى نیابت عامه، فقیه را در عصر غیبت مشمولِ آیه: (اولى الامر) دانسته است.
شمارى از شارحان کتاب شرح لمعه، به مناسبت نقل این فتواى شیخ مفید، نوشته اند:
(عموم نیابت فقیه که پیروى از او مانند پیروى از امام (ع)واجب باشد، ثابت نشده است و دلیلى بر آن نیافته ایم.)
فهرستی از عناوین این تحقیق در زیر آمده است:
- مقدمه
- زمینه هاى سیاسى اجتماعى و بحث ولایت فقیه
- امام خمینى و ولایت فقیه
- ولایت فقیه پس از انقلاب اسلامى
- دو دیدگاه کلى ولایت مطلقه فقیه
- ولایت پیامبر و امام(ع)
- معناى ولایت مطلقه فقیه
- راهها و روشها
- استدلال به روایات
- دلالت اقتضاء
- استدلال به اجماع
- نقد اجماع
- ولایت حسبه
- چگونگى استدلال بر ولایت مطلقه از راه ولایت حسبه
- چگونگى استدلال
- مناقشه در استدلال به حسبه
- پاسخ به اشکال
- روش عقلى
- جایگاه عقل در استنباط احکام
- چگونگى استدلال عقلى
- شیوه امام
- فرق دلیل عقلى با دلیل حسبه
- بررسى دیدگاههاى مخالف ولایت فقیه
- منابع و پى نوشتها
| ولایت فقیه |
|---|
| تعداد صفحات: 93 |
| نوع فایل ضمیمه: word |
| حجم فایل: 363 kb |